Śmierć Pułkownika [Dokument dźwiękowy]

Audiobook

W koszyku

oceń

Śmierć Pułkownika [Dokument dźwiękowy] / Adam Mickiewicz. - [Warszawa] : Wolne Lektury, [2023]. - 1 płyta audio (CD) (02 min 33 s) : zapis cyfrowy, stereo ; 12 cm.

Autor

Mickiewicz Adam (1798-1855) Autor Podsiadlik Agnieszka (1981- ) Wykonanie

Forma i typ

Audiobooki Poezja

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

Plater, Emilia (1806-1831) Powstanie listopadowe (1830-1831)

Gatunek

Wiersze

Instytucja

Wolne Lektury

„Wódz to był wielkiej mocy i sławy…”. Mickiewiczowska "Śmierć Pułkownika" to jedno z najważniejszych dzieł lirycznych nawiązujących bezpośrednio do powstania listopadowego. Obraz przedstawiony w wierszu dotyczy wydarzeń z 1831 roku w Litwie - w lesie, w chacie leśnika kona Pułkownik. Wydarzenie to wzbudza wielkie poruszenie wśród okolicznych mieszkańców, którzy przybywają do zagajnika i, modląc się, z uwagą śledzą rozwój wydarzeń. Z ich zachowania wynika, że darzyli umierającego żołnierza wyjątkowym szacunkiem. Opiekę nad chorym sprawują wojskowi, którzy dawniej byli podwładnymi Tadeusza Kościuszki. Konający żołnierz prosi o przyprowadzenie do izby swego konia, wiernego towarzysza na polu bitwy. Ostatnie chwile żywota pragnie spędzić w otoczeniu wojskowego rynsztunku - przedmiotów będących symbolami ideałów przyświecających mu w życiu. Pułkownik jest wyznawcą chrześcijaństwa - przyjmuje księdza i dostępuje ostatniego namaszczenia.

Podmiot liryczny obserwuje wydarzenia z boku, nie bierze w nich udziału. Utwór Adama Mickiewicza został skomponowany na zasadzie konceptu - o tym, że umierający pułkownik jest kobietą, dowiadujemy się w ostatniej zwrotce. Na końcowy efekt zaskoczenia czytelnika wpływają przede wszystkim określenia użyte przez autora do opisu głównej bohaterki: w początkowych fragmentach utworu nazywa ją między innymi wodzem i żołnierzem, a w ostatniej zwrotce zmienia sposób wypowiedzi, używając epitetów sfeminizowanych - Litwinka i dziewica. Wiersz Mickiewicza zaświadcza o znaczącej roli kobiet w zrywie narodowowyzwoleńczym 1830 roku.

Adam Mickiewicz poświęcił wiersz "Śmierć Pułkownika" Emilii Plater - polskiej hrabiance wychowanej w duchu patriotyzmu, uczestniczce powstania listopadowego. Autor tym samym składa hołd miłującej swój naród młodej dziewczynie, której życie zdeterminowało podporządkowanie się etosowi żołnierza. Ton wiersza jest podniosły i smutny, elegijny. Utwór składa się z pięciu strof i został napisany dziesięciozgłoskowcem. Po raz pierwszy opublikowano go w Paryżu w 1836 roku.

Emilia Plater urodziła się w 1806 roku w Wilnie. Do jej zainteresowań należała historia oraz literatura, doskonale jeździła konno i polowała. Była dobrze wykształcona, fascynowała ją postać Joanny d'Arc. Cechowała się odwagą i gotowością do poświęcenia życia ojczyźnie. Zapisała się w historii jako inicjatorka akcji partyzanckich na Litwie, gdzie w męskim przebraniu stanęła do walki u boku prostego ludu. Umarła w chwale prawdziwego bohatera 23 grudnia 1831 roku w Justianowie, opłakiwana przez tłumy.

W "Śmierci Pułkownika" Adama Mickiewicza najważniejszy jest motyw walczącej o niepodległość kobiety-żołnierza. Przedstawiony w utworze kres życia Emilii Plater to przykład idealizacji charakteryzującej epokę romantyzmu. Mickiewicz porównał śmierć Platerówny do śmierci Stefana Czarnieckiego, który również według legendy przed wydaniem ostatniego tchnienia poprosił o przyprowadzenie swojego wierzchowca i pożegnał się z nim. W utworze pojawia się także motyw śmierci i godnego umierania - nakreślony w wierszu obraz konania nawiązuje do średniowiecznego dzieła "Pieśń o Rolandzie".

zob. w.bibliotece.pl

Status dostępności:

Wypożyczalnia Główna

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. T 23024 (1 egz.)

Strefa uwag:

Uwaga ogólna

Czas trwania: 02 min. 33 s.

Podstawa edycji: wolnelektury.pl.

Miejsce wydania na podstawie serwisu e-ISBN. Rok wydania na podstawie daty wpływu egzemplarza obowiązkowego.

Uwaga dotycząca uczestników/wykonawców

Czyta Agnieszka Podsiadlik.

Uwaga dotycząca finansowania

Współfinansowanie: Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych

Uwaga dotycząca wymagań systemowych

Nagranie w formacie mp3.